Rwa udowa – co to jest i jak z tym walczyć
Jednym z dominujących problemów neurologicznych dotyczących kręgosłupa jest choroba nazywana rwą kulszową. Schorzenie to stanowi bardzo częstą przyczynę problemów w obrębie narządu ruchu i może doprowadzić do trwałego unieruchomienia. Warto jednak zatrzymać się przy innej patologii, która pomimo bardzo podobnego mechanizmu powoduje inne objawy. W niniejszym artykule poznacie problematykę rwy udowej, a także sposoby jej terapii.
SPIS TREŚCI:
1. Rwa udowa – czym jest i jak powstaje?
2. Objawy
3. Leczenie i rehabilitacja
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Rwa udowa – czym jest i jak powstaje?
Mianem rwy udowej określa się jedną z chorób należącą do wielkiej grupy schorzeń korzeniowych, które popularnie nazywa się korzonkami. Rwa udowa, podobnie jak jej odmiana kulszowa i ramienna, jest chorobą neurologiczną dotyczącą kręgosłupa. Ściślej, mechanizm tej choroby opiera się na chronicznym ucisku oraz drażnieniu korzeni nerwowych znajdujących się na wysokości od drugiego do czwartego kręgu lędźwiowego (L2–L4). Wspomniane korzenie stanowią składowe części nerwu udowego, od którego wzięła się nazwa tej jednostki chorobowej.
Przyczyn powstawania rwy udowej jest bardzo dużo, więc trudno mówić tu o jednym, konkretnym prowokatorze. Niejednokrotnie mamy do czynienia z nałożeniem się kilku czynników wywołujących, co w konsekwencji powoduje szybszy rozwój problemu oraz zaostrzenie stanu klinicznego pacjenta. Do najpopularniejszych źródeł powstawania rwy udowej zalicza się przede wszystkim uszkodzenia strukturalne w obrębie kręgosłupa, które dotyczą oczywiście krążków międzykręgowych. Dyski mogą zostać także zmienione chorobowo przez procesy zwyrodnieniowe, w efekcie czego dochodzi do ich zwłóknienia i ucisku struktury nerwu udowego. Również samo uszkodzenie neuronu stanowi dość częste podłoże tej choroby.
To oczywiście nie koniec czynników ryzyka, jakie mogą doprowadzić do pojawienia się tego zespołu korzeniowego. Coraz częściej obserwuje się występowanie rwy na skutek zbyt małej aktywności fizycznej czy wynikającej z tego otyłości. Niemniej jednak również ruch może skutkować rwą udową. Niewłaściwy trening oraz niedopracowana technika wykonywania ćwiczeń może skutkować uszkodzeniem struktur przykręgosłupowych, a to z kolei stanem zapalnym i obrzękiem. Lekarze podają, że u części pacjentów rwa może być następstwem nadmiernego wychłodzenia okolic kręgosłupa lędźwiowego czy niektórych chorób, np. cukrzycy, reumatoidalnego zapalenia stawów, tętniaków tętnicy udowej lub infekcji zakaźnych.
2. Objawy
Bez względu na podłoże oraz przyczyny doprowadzające do rozwoju rwy udowej choroba charakteryzuje się stałym i charakterystycznym modelem objawów. Symptomy są tak naprawdę efektem drażnienia przytoczonego już nerwu udowego. Na pierwszym miejscu są oczywiście silne dolegliwości bólowe, których siła i wielkość jest tak naprawdę uwarunkowana aktualną postacią choroby. Odczuwany ból ma zwykle palący bądź piekący charakter, a przede wszystkim jest promieniujący. Obszar tego promieniowania zwykle rozciąga się od kręgosłupa lędźwiowego i krzyżowego do przedniej powierzchni uda, a stamtąd na wewnętrzną część łydki i stopy. Ból może dodatkowo ulec nasileniu poprzez wzrost napięcia mięśni brzucha, czyli np. przy kichaniu, śmianiu się bądź w trakcie parcia.
Nadmierne i długotrwałe drażnienie nerwu udowego powoduje też szereg innych symptomów. Charakterystyczną oznaką jest objaw Mackiewicza, czyli pojawienie się bólu podczas biernego zgięcia stawu kolanowego w pozycji leżenia przodem. Oprócz tego chorzy donoszą o obecności parestezji, czyli niekontrolowanego drętwienia bądź mrowienia zajętej kończyny dolnej. Równie często może dojść do rozwoju niedowładów i przykurczenia grup mięśniowych, ograniczenia ruchomości stawów, a z czasem nawet do zniesienia czucia powierzchownego.
Żadna postać rwy, zarówno kończyn górnych, jak i dolnych, nie powinna być bagatelizowana. Nieleczone zespoły korzeniowe mogą z biegiem czasu powodować ograniczenie funkcjonalności, co w konsekwencji może skutkować wypadnięciem danej funkcji czy trwałego unieruchomienia.
3. Leczenie i rehabilitacja
Diagnoza rwy udowej jest dokonywana na podstawie występujących objawów. Silne dolegliwości bólowe oraz pozostałe symptomy mogą jednak wskazywać na obecność innego zespołu chorobowego, dlatego też w celu dokładniejszej analizy i potwierdzenia obecności udowego zespołu korzeniowego poleca się wykonanie dodatkowych badań. Najczęściej jest to zabieg z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego.
Terapia rwy udowej opiera się głównie na fizjoterapii. W przypadku rehabilitacji mamy do czynienia najczęściej z wykorzystaniem zabiegów fizykoterapeutycznych bazujących na właściwościach leczniczych prądu elektrycznego, krioterapii, pola magnetycznego, fali uderzeniowej oraz cieplnych bodźców termicznych. Niemniej jednak to właśnie ruch przynosi najlepsze rezultaty, dlatego też chorzy otrzymują ćwiczenia ukierunkowane zarówno na wzmocnienie obszarów przykręgosłupowych, jak i rozciągnięcie nadmiernie przykurczonych struktur. Dobrym sposobem jest wdrożenie treningu na basenie, gdyż środowisko wodne stanowi świetne warunki do odciążenia chorej kończyny dolnej.
Przy temacie rehabilitacji warto wspomnieć o metodach terapeutycznych, które należałoby wykorzystać w trakcie leczenia. Mowa tu rzecz jasna o terapii manualnej bazującej na głębokim i intensywnym masażu tkanek, a także technikach manipulacyjnych i mobilizacjach. Kolejnym punktem są neuromobilizacje, czyli działania ukierunkowane na przywrócenie właściwej przesuwalności struktur nerwowych. Oprócz tego z powodzeniem można je wykorzystywać przy dysfunkcjach innych elementów narządu ruchu jak powięzi, ścięgna czy więzadła. Również przeciwbólowe i relaksacyjne aplikacje kinesiotapingu mogą okazać się pomocne w łagodzeniu występujących objawów.
Niezmiernie ważną rolę odgrywa sama profilaktyka. W tym celu zaleca się, by osoby chorujące na rwę kulszową stosowały dietę ukierunkowaną na pozbycie się nadprogramowych kilogramów. Warto też zwracać uwagę, czy nasz kręgosłup nie jest nadmiernie wychładzany, gdyż, jak wcześniej wspomnieliśmy, może to prowadzić do powstawania rwy. Niejednokrotnie w procesie leczenia wykorzystywane są środki farmaceutyczne, których zadaniem jest złagodzenie dolegliwości bólowych oraz ograniczenie rozwoju stanu zapalnego.
