Mole w kuchni – skąd się biorą? Domowe sposoby na pozbycie się moli spożywczych
Istnieje wiele szkodników, które mogą zaatakować zapasy jedzenia zgromadzone w kuchennej szafce, domowej spiżarni czy sklepowym magazynie. Straty mogą być naprawdę duże – inna żywność przechowywana w tym samym miejscu może być zanieczyszczona odchodami, jajami lub martwymi owadami. Takie produkty nie będą nadawały się do spożycia. Kluczowe jest przechowywanie produktów w odpowiednich warunkach. Minimalizuje to ryzyko pojawienia się szkodników, w tym moli spożywczych.
SPIS TREŚCI:
1. Mole spożywcze – skąd się biorą?
2. Domowe sposoby na pozbycie się moli spożywczych
3. Jak przechowywać żywność, by nie pojawiły się w niej mole?
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Mole spożywcze – skąd się biorą?
Domowa spiżarnia czy kuchenna szafka mogą być idealnym miejscem do przechowywania produktów, które warto mieć pod ręką. Produkty należy przechowywać w suchym, chłodnym i ciemnym miejscu. Jeśli takie warunki nie zostaną spełnione, można się spodziewać zepsutej żywności i ataku „nieproszonych gości”.
Najbardziej znanymi kuchennymi szkodnikami są:
chrząszcze:
– wołek zbożowy,
– kapturnik zbożowiec,
– spichrzel surynamski,
– mącznik młynarek,
motyle:
– mól ziarniak,
– mklik mączny,
– omacnica spichrzanka,
roztocza:
– rozkruszek mączny,
– roztoczek domowy.
Potocznie molami spożywczymi nazywane są dwa motyle – mklik mączny i omacnica spichrzanka. Są to najczęściej spotykane szkodniki domowe.
Mklik mączny jest szarym motylem z charakterystycznymi ciemnymi zygzakami na skrzydłach. Samica składa jaja głównie na produktach mącznych. Larwy żerują na zbożach, suszonych grzybach i owocach. Gdy temperatura jest zbyt niska, larwy zapadają w diapauzę (stan, w którym zahamowany jest wzrost i rozwój; może trwać nawet kilkaset dni). Dorosłe osobniki nie są już tak dużym zagrożeniem, gdyż nie pobierają pokarmu i żyją około 2 tygodni.
Omacnica spichrzanka to motyl o żółtawo-czerwonych skrzydłach z szaroniebieskimi poprzecznymi paskami. Larwy w sprzyjających warunkach wylęgają się już po tygodniu (temp. > 20ºC) lub nawet 2–3 dniach (temp. > 30ºC). Mają różne odcienie w zależności od pokarmu, na jakim żerują – od zielonkawego przez pomarańczowy do czerwonego. Niekorzystne warunki wprowadzają owady w stan uśpienia. Podobnie jak w przypadku mklika mącznego osobniki dorosłe nie pobierają pokarmu i żyją dość krótko, bo około kilkunastu dni.
Mole przeważnie żerują na:
– produktach zbożowych:
– ziarnach zbóż,
– mąkach,
– płatkach,
– kaszach,
– makaronach,
– nasionach roślin strączkowych:
– soczewicy,
– ciecierzycy,
– fasoli,
– grochu,
– nasionach roślin oleistych:
– słoneczniku,
– pestkach dyni,
– sezamie,
– siemieniu lnianym,
– suszonych owocach,
– suszonych warzywach,
– suszonych grzybach,
– bakaliach,
– przyprawach,
– słodyczach.
Produkty, w których bytują mole, często zmieniają kolor i zapach. Dodatkowo mogą pojawiać się w nich nici czy widoczne larwy. Niestety złożone przez samicę jaja nie są zauważalne gołym okiem.
Mole spożywcze najczęściej pojawiają się w domach, gdyż zostały przyniesione w opakowaniu ze sklepu, do którego mogły trafić już ze szkodnikami, np. z młynów, magazynów lub zakładów produkcyjnych.
Podczas zakupów warto obejrzeć opakowanie produktu – sprawdzić, czy jest czyste, pozbawione dziur i pęknięć. Po przyjściu do domu najlepiej zajrzeć do środka papierowej torebki i zobaczyć, czy mąka, płatki, kasze lub inne produkty nadają się do spożycia – czy nie występują zmiany w kolorze, zapachu, konsystencji i czy nie ma w środku widocznych owadów lub pajęczyn. Jeśli wszystko na pierwszy rzut oka wygląda w porządku, należy taki produkt przesypać do szklanego, szczelnie zamykanego słoika i odpowiednio przechowywać zgodnie z zaleceniami na opakowaniu. Co jakiś czas należy sprawdzać stan przechowywanych produktów, jest to jeden ze sposobów, by uchronić się przed molami.
2. Domowe sposoby na pozbycie się moli spożywczych
Przechowywanie produktów w odpowiednich pojemnikach oraz miejscach (suche, chłodne i ciemne) wydłuża ich termin przydatności do spożycia. Jednak 100% gwarancji nigdy nie ma. Jeśli mimo wszelkich starań pojawią się mole spożywcze, należy szybko działać, by uniknąć rozprzestrzeniania się szkodników i niszczenia kolejnych zapasów.
Teoretycznie, by pozbyć się moli spożywczych, można je zamrozić w temperaturze −15ºC lub poddać działaniu wysokiej temperatury (powyżej 50ºC). Jednak w praktyce produkty, na których pojawiły się mole, są już na tyle zanieczyszczone, że nie opłaca się tego robić. Lepiej też nie ryzykować – zjedzenie zanieczyszczonego produktu może wywołać silne dolegliwości trawienne. Najistotniejsza jest profilaktyka – czyli co zrobić, by nie dopuścić do pojawienia się moli w domu.
Włożenie świeżo zakupionej kaszy lub innych ulubionych przez mole produktów np. do piekarnika lub zamrażarki może stanowić kluczowy element zapobiegający pojawieniu się larw i dorosłych osobników moli. Takie działanie ma na celu zniszczenie potencjalnych jaj, które mogą występować na żywności, a nie są widoczne gołym okiem. Innym skutecznym sposobem walki jest zastosowanie pułapek z feromonami. Dostępne są one w sklepach w postaci taśm samoprzylepnych, które zwabiają owady.
3. Jak przechowywać żywność, by nie pojawiły się w niej mole?
Podstawą jest regularne sprzątanie szafek, półek i szuflad, w których przechowywane są produkty spożywcze. Warto robić to dość często i bardzo dokładnie. Na szczególną uwagę zasługują miejsca trudno dostępne, np. rogi szafek, a także łączenia płyt, mogą się tam gromadzić np. ziarna lub mąka, które są dla owadów pożywieniem.
Dodatkowo warto przechowywać wszystkie produkty w szczelnie zamykanych pojemnikach, najlepiej z tworzyw, których mole nie są w stanie przegryźć, np. ze szkła lub metalu. Można zamontować moskitiery w oknach, szczególnie kuchennych. Wskazane jest także dokładne obejrzenie produktów bezpośrednio przed ich użyciem.
Można zastosować naturalną terapię zapachową, opartą w głównej mierze na produktach spożywczych, których intensywny zapach odstrasza szkodniki. Produkty naturalne, które odstraszają mole spożywcze, to:
– goździki,
– cynamon,
– liście laurowe,
– ziele angielskie,
– gałka muszkatołowa,
– ocet,
– cytrusy,
– bagno zwyczajne (roślina z rodziny wrzosowatych),
– olejki eteryczne (np. lawendowy, eukaliptusowy).
Produkty suche, tj. goździki, liście laurowe, ziele angielskie, laski cynamonu, gałkę muszkatołową, można rozłożyć na półkach i umieścić w szufladach. Oprócz swojej głównej funkcji, czyli przeciwdziałania szkodnikom, będą roztaczały przyjemny zapach dzięki uwalniającym się olejkom eterycznym.
Ocet to produkt, który zawsze warto mieć w domu. Po rozcieńczeniu z wodą można użyć go do czyszczenia miejsc, w których przechowywana jest żywność. Jest doskonałym naturalnym środkiem czyszczącym, odkażającym i dodatkowo odstrasza mole.
Kupionymi np. w aptece lub drogerii olejkami eterycznymi warto skropić kawałki materiału i umieścić je w miejscach, w których przechowywana jest żywność. Aby zapobiegać występowaniu moli spożywczych w domu, należy działać prewencyjnie. Wskazówki zawarte w artykule pomogą uchronić domowe zapasy przed molami spożywczymi.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Gach M., Jakość w cyklu życia wyrobów, Wybrane aspekty zarządzania jakością, pod red. Solerno-Kochan M., Kraków 2016.
Klejdysz T., Mrówczyński M., Metodyka integrowanej ochrony magazynów zbożowych dla doradców, Poznań 2017.
Kłyś M., Boczek J., Żyjemy w świecie opanowanym przez owady, „Edukacja Biologiczna i Środowiskowa” 2017, 2, 48.
Olejarski P., Bezpieczne magazynowanie nasion rzepaku, Warszawa 2015.
