Nowalijki – czym są, wartość odżywcza, przechowywanie
Wraz z rozpoczęciem wiosny w sklepach zaczynają pojawiać się młode warzywa. Często zadajemy sobie pytanie, czy warto po nie sięgać w tym okresie?
SPIS TREŚCI:
1. Czym są nowalijki
2. Wartość odżywcza nowalijek
3. Nawozy sztuczne
4. Jak przechowywać nowalijki
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Czym są nowalijki
Nowalijkami nazywamy młode warzywa pojawiające się w sprzedaży w okresie wiosennym. Zaliczamy do nich warzywa takie jak sałata, rzodkiewka, pomidory, młoda marchew, ogórki, cebula dymka, rzeżucha i szczypiorek. Są uprawiane w szklarniach, w których występują odpowiednie do wzrostu nawodnienie, oświetlenie oraz temperatura. Podłoże uprawy stanowi mieszanka torfu, ziemi liściowej, nawozów i mikroelementów. Ten rodzaj uprawy zapewnia optymalne plony i przyspiesza okres dojrzewania roślin.
2. Wartość odżywcza nowalijek
Według zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia warzywa i owoce powinny stanowić podstawę naszej diety i być wkomponowane w każdy posiłek w ciągu dnia. Odpowiednie spożycie warzyw wymieniane jest także jako istotny element prewencji wielu chorób takich jak otyłość, cukrzyca, choroby układu sercowo-naczyniowego czy nowotwory. Wartość odżywcza nowalijek jest zbliżona do wartości odżywczej warzyw uprawianych w gruncie. Zawierają wiele witamin, soli mineralnych, błonnika oraz innych korzystnych dla zdrowia substancji, m.in. przeciwutleniaczy. Stosowane w produkcji nowalijek nawozy azotowe mogą jednak w pewien sposób wpływać na ich wartość odżywczą, co zaburza w organizmie człowieka wchłanianie witaminy A oraz witamin z grupy B.
3. Nawozy sztuczne
Główny problem może stanowić wspomniane wcześniej nawożenie nowalijek azotanami. Warzywa mogą bowiem kumulować nadmiar związków azotu w korzeniach i liściach. Najwięcej związków azotowych można zatem znaleźć w warzywach takich jak sałata, rzodkiewka czy marchew. Związki azotowe występują naturalnie w środowisku i nasz organizm potrafi wydalać ich nadmiar. Zbyt duża ilość azotanów w ludzkim organizmie wiąże się jednak z pewnym niebezpieczeństwem. Mogą być one redukowane do azotynów, które stanowią m.in. główny czynnik ryzyka methemoglobinemii, zwłaszcza u dzieci, i mogą powodować niedokrwistość. Stanowią także prekursor rakotwórczych nitrozoamin. W związku z tym zostały określone normy prawne, które wskazują maksymalne dopuszczalne stężenia stosowanych przez producentów związków azotowych w produkcji żywności. Umiarkowane spożycie nowalijek w przypadku dorosłych nie powinno zatem wiązać się z negatywnymi skutkami zdrowotnymi. Warto jednak zwrócić uwagę na to, aby w okresie wiosennym nie stanowiły one podstawy naszej diety.
4. Jak przechowywać nowalijki
Jeżeli mamy taką możliwość, korzystajmy z warzyw produkowanych ekologicznie lub pozyskujmy je od sprawdzonych sprzedawców. Warto również pamiętać o prawidłowym przechowywaniu nowalijek. Niekorzystne jest przechowywanie warzyw w foliowych torebkach. Powstająca w tych warunkach wilgoć przyspiesza negatywne przemiany azotanów. Dobrym rozwiązaniem może być owinięcie warzyw ręcznikiem papierowym lub wyłożenie szuflady w lodówce pergaminem.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Kłosiewicz-Latoszek L., Zalecenia żywieniowe w prewencji chorób przewlekłych, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2009, 90(4), 447–450.
Wawrzyniak A., Hamułka J., Gołębiewska M., Ocena zawartości azotanów [V] i azotanów [III] w wybranych warzywach uprawianych konwencjonalnie i ekologicznie, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2004, 37(4), 341–345.
Wojciechowska R., Akumulacja azotanów a jakość produktów ogrodniczych, Kraków 2005, 21–27.
