Kinaza kreatynowa
Każdy trening ma na celu wywołanie reakcji organizmu. Procesy treningowe stają się dokładniejsze, dzięki znajomości efektów, jakie trening wywołuje w ustroju ćwiczącego. Trenerzy, zawodnicy sięgają do metod biomechanicznych kontroli treningu, aby na podstawie ich wskazań racjonalnie dobierać obciążenia treningowe, uniknąć przetrenowania oraz osiągnąć zamierzony wynik. Jedną z metod jest badanie zawartości kinazy kreatynowej we krwi. Co warto wiedzieć na jej temat?
SPIS TREŚCI:
1. Co to jest kinaza kreatynowa i "z czym się to je"?
2. Dlaczego kinaza kreatynowa ma wartość diagnostyczną?
3. Jakich informacji dostarcza aktywność kinazy kreatynowej we krwi?
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Co to jest kinaza kreatynowa i "z czym się to je"?
Nie mylmy kreatyny z kinazą. Kreatyna to białko występujące naturalnie w organizmie. Można je przyjmować w postaci suplementu diety. Kinaza to enzym. Kinaza jest "kreatynowa", bo katalizuje reakcję przenoszenia reszty fosforanowej z fosfokreatyny na ADP z utworzeniem ATP i kreatyny.
Jednym słowem, kinaza kreatynowa uczestniczy w jednym ze szlaków energetycznych organizmu, zachodzącym w pierwszych sekundach intensywnego wysiłku. Z jej pomocą odbudowywany jest ATP.
Kinaza kreatynowa występuje w większych ilościach w mięśniach szkieletowych, mięśniu sercowym i mózgu. Obecność enzymu w mięśniach szkieletowych, które najciężej pracują podczas wysiłku fizycznego, czyni ją wartościowym wskaźnikiem jego intensywności.
2. Dlaczego kinaza kreatynowa ma wartość diagnostyczną?
Uszkodzenie komórek zawierających ten enzym, powoduje jego przejście do przestrzeni pozakomórkowej, a następnie do krwi. Im więcej komórek uszkodzonych, tym więcej enzymu pojawia się we krwi. Trening wywołuje liczne uszkodzenia komórek mięśniowych.
Im bardziej obciążający trening, tym więcej komórek jest uszkodzonych, tym więcej kinazy kreatynowej znajdzie się we krwi. Dlatego kinaza kreatynowa jest wskaźnikiem uszkodzenia mięśni, potreningowych zmian w organizmie.
3. Jakich informacji dostarcza aktywność kinazy kreatynowej we krwi?
Powysiłkowa aktywność tego enzymu wyraźnie wzrasta. U kobiet w mniejszym stopniu niż u mężczyzn. Nieco więcej "mówi" nam dynamika zmian aktywności kinazy kreatynowej. Po jednorazowym treningu z zastosowaniem ćwiczeń ekscentrycznych ilość enzymu we krwi będzie większa niż po zastosowaniu koncentrycznych. Ćwiczenia ekscentryczne powodują największe uszkodzenia mięśni.
Po wysokiej intensywności ćwiczeń, w tym ekscentrycznych, ćwiczeń do odmowy wykonania zadania, wysoki poziom aktywności kinazy kreatynowej może utrzymać się przez kilka dni. Po wysiłku o mniejszej intensywności w krótkim czasie poziom enzymu wraca do normy. Badając codziennie lub na zakończenie każdego mikrocyklu poziom aktywności kinazy kreatynowej we krwi, otrzymamy obraz indywidualnej dynamiki reakcji organizmu na obciążenia.
Po dniu odpoczynku, aktywność enzymu powinna wyraźnie opaść. Jeśli to nie następuje, świadczy to o braku pełnej restytucji, mogącym nastąpić przeciążeniu mięśni. Informacja ta powinna skłonić trenera, zawodnika do modyfikacji wielkości i rodzaju obciążeń treningowych.
Bardzo wysoka aktywność enzymu, rzędu kilku tysięcy, świadczyć może
o uszkodzeniach mięśnia sercowego lub urazach i chorobach mięśni. Konieczna staje się konsultacja lekarska.
Jeśli po zastosowaniu różnych obciążeń treningowych, nie obserwuje się zmian aktywności kinazy kreatynowej, może to świadczyć o zaburzeniu równowagi pomiędzy wielkością obciążeń a czasem odpoczynku i zjawisku przetrenowania.
Lepiej do takiego stanu nie dopuszczać. W jego następstwie zawodnik przez wiele miesięcy nie będzie mógł podjąć normalnego treningu. Warto monitorować trening i nie dopuszczać do takich stanów. Aktywność kinazy kreatynowej można badać analizatorem biomechanicznym lub w placówkach medycznych wykonujących takie analizy.
