Jedzenie emocjonalne – czym jest i jak mu zapobiegać
Żyjemy w czasach, w których dostęp do produktów spożywczych jest praktycznie nieograniczony. Niestety wiele osób nie potrafi kontrolować ilości i jakości spożywanego jedzenia, zwłaszcza w sytuacji stresowej. Zajadanie stresu jest bardzo częstym problemem wśród osób w każdym wieku. Czym jest emocjonalne jedzenie i jak można mu zapobiec? Czy otyłość zaczyna się w głowie?
SPIS TREŚCI:
1. Emocjonalne jedzenie – dlaczego masa ciała wzrasta
3. W jaki sposób walczyć z zajadaniem stresu
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Emocjonalne jedzenie – dlaczego masa ciała wzrasta
W sytuacji stresowej bardzo często sięgamy po niezdrowe przekąski, w tym ulubione słodycze czy chipsy. Wysokoprzetworzona żywność powoduje, że w organizmie zatrzymuje się woda. Jest to prosta droga do niepożądanego wzrostu masy ciała.
Warto również zaznaczyć, że w sytuacji stresowej wydziela się hormon zwany kortyzolem. Wpływa negatywnie na gospodarkę węglowodanową, co wiąże się z obniżeniem tempa przemiany materii. Po zjedzeniu ulubionej przekąski czy posiłku uruchamia się dopamina (tzw. hormon szczęścia), która powoduje, że nastrój się poprawia. Odzyskujemy chęć i motywację do działania. Niestety jest to tylko chwilowe uczucie – niedługo po zjedzeniu posiłku pojawiają się wyrzuty sumienia, które bardzo często prowadzą do zaburzeń odżywiania.
2. Dlaczego zajadamy stres
Każdy z pewnością słyszał o problemie zajadania stresu bądź sam go doświadczył. Dlaczego dzieje się tak, że pod wpływem negatywnych emocji sięgamy po coś do jedzenia? Istotna jest kwestia przyzwyczajeń. Mózg człowieka to organ, który bardzo lubi regularność, dlatego jeśli od zawsze pod wpływem stresu ktoś sięgał po niezdrowe jedzenie, to trudno wyeliminować ten nawyk z dnia na dzień.
W sytuacjach stresowych, w momencie odczuwania smutku oraz przygnębienia człowiek poszukuje stymulacji, która sprawi, że poczuje się lepiej, a jego humor się poprawi. Poszukiwanie tej stymulacji, zwłaszcza u osób, które charakteryzują się impulsywnością, obniża samokontrolę i zwiększa tym samym podatność na zajadanie stresu.
Dodatkową rolę odgrywa dopamina. Po zjedzeniu ulubionej przekąski odzyskujemy wewnętrzny spokój oraz obserwujemy poprawę humoru i radość. Z chemicznego punktu widzenia zostaje osiągnięty zamierzony efekt.
Kolejnym aspektem, na który warto zwrócić uwagę, jest to, że mózg człowieka zużywa do pracy aż 25% dostarczanej wraz z pożywieniem energii. W wielu sytuacjach potrzebuje szybko dostarczonej energii. Oczywiście najlepiej byłoby sięgnąć po pełnowartościowe posiłki i przekąski, jednak niestety w większości przypadków decydujemy się na niezdrowe jedzenie, które jest łatwo dostępne i szybkie do zjedzenia bez konieczności przygotowywania. Ten łatwy dostęp do wysokoprzetworzonego jedzenia sprawia, że coraz więcej osób rezygnuje z przygotowywania posiłków w domu na rzecz gotowych produktów.
3. W jaki sposób walczyć z zajadaniem stresu
Zajadanie stresu jest powszechnie występującym problemem wśród społeczeństwa na całym świecie. Wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy. Dostrzega to dopiero w momencie, gdy masa ciała wzrasta.
Osoby, które nie mają problemu z zajadaniem stresu, powinny przede wszystkim dbać o prawidłowe nawyki żywieniowe oraz praktykować inne metody radzenia sobie z sytuacjami stresowymi. Ponadto powinny zwrócić szczególną uwagę na swój komfort psychiczny – spać co najmniej 7–9 godzin dziennie, dbać o odpowiednią dawkę ruchu w ciągu dnia oraz regenerację. W zależności od preferencji odpoczynek może być zarówno aktywny, jak i pasywny. Warto również nauczyć się „odpuszczać” w niektórych sytuacjach oraz prosić o pomoc, przyjmować ją i doceniać.
Jeżeli jednak problem zajadania stresu już występuje, należy podejść do niego kompleksowo. Przede wszystkim stopniowo dążyć do zmiany nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Dieta nie musi być nudna i skomplikowana, a przygotowanie posiłków na cały dzień nie musi zajmować kilku godzin. Dobry pomysłem jest zasięgnięcie porady doświadczonego dietetyka, który z pewnością pokaże pozytywne strony zdrowego odżywiania.
Kolejnym aspektem jest wdrożenie regularnej aktywności fizycznej, która pozwala na zwiększenie dawki dopaminy. Niekoniecznie muszą być to codzienne intensywne treningi. Już zwykły spacer może skutecznie obniżyć poziom stresu. Zauważono również, że aktywność fizyczna ułatwia nawiązywanie nowych oraz prawidłowych relacji interpersonalnych z drugim człowiekiem, zwiększa poczucie wsparcia, co sprawia, że łatwiej jest wypełniać wszystkie codzienne obowiązki, a jakość życia wzrasta (J. Rosak-Szyrocka 2021).
Osoby, które zmagają się z zajadaniem stresu, powinny również zasięgnąć porady specjalisty. Podczas indywidualnych sesji z psychologiem możliwe jest zrozumienie, dlaczego w sytuacji stresowej sięgamy po jedzenie i co jest źródłem negatywnych emocji. Praca nad wszystkimi tymi aspektami pozwoli skutecznie pozbyć się problemu. Należy pamiętać, że przede wszystkim chodzi o zdrowie psychiczne oraz fizyczne, dlatego nie warto unikać wizyty u specjalisty!
4. Podsumowanie
Emocjonalne jedzenie jest bardzo powszechnym problemem, który dotyczy wielu osób na całym świecie i w każdym wieku. Walkę z zaburzeniami należy rozpocząć od zmiany nawyków żywieniowych. Warto w tej kwestii zasięgnąć porady doświadczonego dietetyka. Kolejne kroki to konsultacja z psychologiem w celu znalezienia przyczyny problemu oraz wdrożenie regularnej aktywności fizycznej. Jeśli ktoś chce zadbać o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne, powinien jak najszybciej rozpocząć działania mające na celu rozwiązanie problemu.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Rosak-Szyrocka J., Aktywność fizyczna jako sposób radzenia sobie ze stresem zawodowym, „Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka” 2021, 597(6), 4–8.
