Oliwa z oliwek – sława sama w sobie
Dzięki diecie śródziemnomorskiej, która uważana jest za najzdrowszą na świecie, oliwa z oliwek na stałe zagościła w polskich domach. Mimo spożywania dużej ilości tłuszczu przez mieszkańców krajów śródziemnomorskich odsetek osób z chorobami układu krążenia jest tam znikomy. Wszystko to dzięki jednonienasyconym tłuszczom roślinnym omega-9, które przeważają w oliwie.
SPIS TREŚCI:
1. Najlepsza oliwa z oliwek
2. Drogocenny olej
3. Oliwa z oliwek – nie tylko dla serca
4. Równowaga kwasów omega
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Najlepsza oliwa z oliwek
Wybór na rynku jest ogromny, nie każda oliwa jest taka sama. To sposób pozyskiwania świadczy o jej jakości i zdrowotnych właściwościach. Tania oliwa najczęściej uzyskiwana jest przez ekstrakcję chemiczną oraz rafinację wytłoków oliwnych pozostałych po pierwszym tłoczeniu. Innymi słowy – stanowi produkt odpadkowy po tym, co najcenniejsze. Należy uważnie czytać etykiety i wybierać oliwę extra virgin, tzn. z pierwszego tłoczenia. Można poszukać także oliwy niefiltrowanej, która zawiera o 30% więcej przeciwutleniaczy. Oliwa powinna być sprzedawana w ciemnej butelce w celu ochrony przed słońcem, które wpływa na jełczenie tłuszczu. Nie musi natomiast być przechowywana w lodówce.
Ok. 55–83% oliwy z oliwek stanowi kwas oleinowy, który jako składnik zastępujący tłuszcze nasycone może pełnić funkcję ochronną w profilaktyce miażdżycy i chorób serca. Przeprowadzono wiele badań dotyczących spożywania oliwy z oliwek i jej wpływu na miażdżycę. Kwas oleinowy przyczynia się do zmniejszenia stężenia cholesterolu i zapobiega utlenianiu tłuszczów w cząsteczkach lipoprotein LDL. Przeciwdziała więc wystąpieniu stanu zapalnego, który jest główną przyczyną powstawania blaszki miażdżycowej. Jednocześnie obniża stężenie tej frakcji we krwi, a podwyższa stężenie frakcji HDL, która przeciwdziała odkładaniu się cholesterolu w ścianach tętnic.
Za takie właściwości oliwy odpowiedzialne są także zawarte w niej fitosterole roślinne. Wieloletnie badania pokazują, że codzienne spożycie fitosteroli może zapobiegać rozwojowi zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych. W codziennej diecie największą część powinien zajmować β-sitosterol, który w porównaniu z innymi fitosterolami występuje w oliwie w największej ilości. Ważną substancją dla układu sercowego jest również oleuropeina – obniża ciśnienie krwi, rozszerza naczynia krwionośne i działa rozkurczowo.
3. Oliwa z oliwek – nie tylko dla serca
Zawarte w oliwie witamina E i polifenole (występujące tylko w oliwie extra virgin) jako przeciwutleniacze hamują produkcję wolnych rodników, które poprzez uszkodzenie materiału genetycznego komórek mogą wpływać na powstanie nowotworów. Wiele badań epidemiologicznych potwierdza niższą zapadalność na nowotwory różnych narządów, głównie jelita grubego, u osób, które stosowały dietę śródziemnomorską bazującą na oliwie z oliwek.
Występujący w oliwie skwalen wykazuje natomiast właściwości antybakteryjne, pomaga w detoksykacyjnych funkcjach wątroby oraz wspomaga regenerację trzustki, dzięki czemu obniża ryzyko cukrzycy typu 2. Skwalen działa przez wiązanie cząsteczek tlenu i dostarcza go do komórek, ponadto usprawnia przekazywanie informacji między komórkami i poprawia elastyczność skóry.
Oliwa z oliwek jest bogatym źródłem kwasów omega-9 (kwas oleinowy). Odgrywa bardzo ważną rolę w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego. Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu bardzo istotne są również wielonienasycone kwasy omega-3 i omega-6, które muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Odgrywają one istotną rolę m.in. w funkcjonowaniu układu sercowo-naczyniowego i układu nerwowego. Z uwagi na niewielką zawartość kwasów omega-3 w oliwie z oliwek ważne jest uwzględnianie w codziennej diecie produktów, które je zawierają, np. tłustych ryb morskich, orzechów czy innych olejów (olej rzepakowy i olej lniany).
Oliwę z oliwek powinno się stosować na zimno, np. dodawać do sałatek lub lekko przestudzonej zupy. Zapewni to stabilność kwasów tłuszczowych i ich dobroczynny wpływ na zdrowie. Smażenie i zbyt mocne podgrzewanie utlenia tłuszcz i zmienia go w silny kancerogen. Dopuszczalne jest podsmażanie na małym ogniu i niewielkiej ilości oliwy. Można też dodać odrobinę wody na patelnię, co spowolni proces podgrzewania.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Zdrojewicz Z., Wpływ składników zawartych w tłuszczach jadalnych na organizm człowieka, „Medycyna Rodzinna” 2016, 4, 195–200.
Nowak A., Fitosterole w codziennej diecie, „Postępy Fitoterapii” 2011, 1, 48–51.
Wroniak M. et al., Oliwa z oliwek w diecie śródziemnomorskiej, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2011, 5(78), 26–36.
Schwartz B. et al., Nutritional-pharmacological combination – a novel approach to reducing colon cancer incidence, „European Journal of Nutrition” 2004, 43(4), 221–229.
Obiedzińska A. et al., Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2012, 1(80), 27–44.
Magier M. et al., Rola diety śródziemnomorskiej w zapobieganiu nadwadze i otyłości, niektórym chorobom dietozależnym oraz jej wpływ na długość życia, „Nowiny Lekarskie” 2010, 79(6), 451–454.
Jagodzińska-Saran A., Raport na temat kwasów omega-3, food-forum.pl/raport-na-temat-kwasow-omega-3/ (5.10.2018).
