Wegańskie Boże Narodzenie – roślinne odpowiedniki tradycyjnych potraw
Wieczerza wigilijna, która w Polsce jest najważniejszym wydarzeniem w okresie świąt, ma charakter postny, co oznacza, że aż do północy 25 grudnia zwyczajowo rezygnuje się ze spożywania mięsa. Na wigilijnym stole pojawiają się ryby oraz dania przygotowywane przy użyciu nabiału oraz jaj. Możliwe jest jednak przygotowanie ich w wersji roślinnej bez uszczerbku dla ulubionych smaków. Poniżej znajdują się przepisy na 4 wegańskie alternatywy dla tradycyjnych świątecznych dań.
SPIS TREŚCI:
4. Barszcz na buraczanym zakwasie
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Wegańskie pierniczki
Niekwestionowanym liderem wśród świątecznych wypieków są wszelkiego rodzaju pierniki. Zapach przypraw korzennych roznoszący się po domu podczas pieczenia pierniczków według wielu osób tworzy świąteczny klimat. Tradycyjne przepisy opierają się na miodzie, maśle, jajach oraz innych niewegańskich produktach. Jak się jednak okazuje, można przygotować smaczne i aromatyczne pierniczki w wersji roślinnej.
Składniki:
– 200 g mąki pszennej, typ 450–550,
– 100 g mąki żytniej, typ 720 lub niższy (w przypadku jej braku można użyć wyłącznie mąki pszennej),
– 80–100 g drobnego cukru białego lub trzcinowego,
– 100 ml oleju roślinnego o neutralnym smaku,
– 100 ml napoju roślinnego (np. migdałowego),
– 3 łyżeczki mieszanki przypraw korzennych lub przyprawy do piernika,
– łyżeczka cynamonu,
– łyżka kakao,
– ½ łyżeczki proszku do pieczenia,
– szczypta sody.
Dekoracja: np. lukier z cukru pudru oraz cytryny bądź napoju roślinnego, rozpuszczona w kąpieli wegańska czekolada, orzechy, bakalie oraz posypki.
Sposób przygotowania
Suche składniki (oba rodzaje mąki, cukier, kakao, przyprawę do piernika, cynamon, proszek do pieczenia i sodę) wymieszać w misce i dodać składniki mokre – olej oraz napój roślinny. Wymieszać, a następnie ręcznie wyrabiać ciasto. Warto uzbroić się w cierpliwość, ponieważ proces ten trwa ok. 10–15 minut. Otrzymane ciasto powinno być gładkie, zwarte oraz dość twarde. Następnie podzielić je na mniejsze części i wałkować na placki o grubości ok. 2–4 cm (w zależności od preferencji). Z ciasta wykrawać kształty, ułożyć na blasze (można układać je dość blisko, pierniki nie zwiększą znacznie objętości) i piec ok. 7 minut w piekarniku rozgrzanym do 180°C. Po wystudzeniu dekorować według uznania.
Z czego składa się przyprawa do piernika?
Zapach przypraw korzennych ma wielu miłośników. Każda z nich jest unikatowa, najczęściej w skład mieszanek wchodzą zmielone cynamon, anyż, kardamon, gałka muszkatołowa, goździki, imbir, kolendra, pieprz czy ziele angielskie. Warto o tym pamiętać podczas świątecznych zakupów i wybierać mieszanki, w których jak największą część stanowią przyprawy, a jak najmniejszą (bądź nie pojawią się wcale) dodatki, jak kakao, mąka czy cukier.
2. Tofurnik makowy
O drugie miejsce wśród deserów walczą sernik oraz makowiec. Dla niezdecydowanych idealnym (oraz roślinnym) rozwiązaniem będzie wegański odpowiednik sernika przygotowywany na bazie masy makowej.
Składniki (na małą blaszkę 25 × 25 cm)
Masa makowa:
– 120 g maku niebieskiego,
– 30 g ulubionych bakalii (np. rodzynek, daktyli, żurawiny),
– 20 g orzechów włoskich,
– 20 g orzechów laskowych,
– 20 g migdałów*,
– 20 g skórki pomarańczowej (kandyzowanej),
– 50 ml napoju roślinnego,
– 2 łyżki oleju roślinnego kokosowego lub o neutralnym smaku (np. rzepakowego),
– 2 łyżki syropu z agawy, syropu klonowego bądź sztucznego miodu,
– sok z ⅓ pomarańczy,
– skórka z ⅓ pomarańczy,
– kilka kropel ekstraktu waniliowego lub migdałowego,
– szczypta soli.
*można je zastąpić innymi orzechami.
Masa tofu:
– 2 kostki tofu naturalnego,
– 40 g płatków jaglanych,
– ok. 150 ml napoju roślinnego,
– ⅔ puszki mleczka kokosowego,
– ½ szklanki drobnego cukru,
– 2 łyżki mąki ziemniaczanej,
– kilka kropel ekstraktu waniliowego,
– sok z ½ cytryny,
– szczypta soli.
Sposób przygotowania
Masa makowa: mak namoczyć przez całą noc we wrzątku lub gotować 10–15 minut w ok. ½ l wody. Następnie odcedzić na sitku z drobnymi oczkami i drobno zmielić. Bakalie zalać wrzątkiem na ok. 5 minut, następnie odlać wodę i odsączyć. Orzechy oraz bakalie drobno posiekać. Połączyć je ze zmielonym makiem, następnie dodać płynny olej, napój roślinny, syrop oraz pozostałe składniki. Wymieszać, w razie potrzeby dosłodzić.
Masa tofu: płatki jaglane ugotować w napoju roślinnym. Ciepłą masę przełożyć do miski, dodać pokruszone tofu, cukier, ekstrakt waniliowy, sok z cytryny, sól oraz mąkę i zblendować na gładką masę. Następnie stopniowo dodawać mleczko kokosowe do uzyskania kremowej konsystencji.
Piekarnik rozgrzać do 180°C. Na formie wyłożonej papierem do pieczenia rozłożyć równomiernie masę makową, a następnie masę tofu. Włożyć do piekarnika i piec ok. 40–45 minut.
Czy gotowa masa makowa jest wegańska?
W ferworze świątecznych przygotowań często brakuje czasu na samodzielne przygotowywanie niektórych potraw. Wiele osób decyduje się zatem na korzystanie z półproduktów. Popularnością cieszy się masa makowa, jednak czy jest ona dobrym wyborem dla wegetarian i wegan? Jak w przypadku każdego produktu (zwłaszcza kupowanego pierwszy raz), warto zapoznać się ze składem na etykiecie. Dostępne na rynku masy makowe w większości powstają wyłącznie ze składników roślinnych. Jako słodzika nie wykorzystuje się naturalnego miodu (pochodzącego od pszczół), a miód sztuczny, cukier lub syrop glukozowo-fruktozowy. Minusem korzystania z gotowych mas jest jednak brak kontroli nad smakiem oraz ilością dodanego cukru. Nierzadko takie mieszanki zawierają również małą ilość bakalii. Do przygotowania powyższego przepisu można wykorzystać gotową masę w ilości ok. 400 g.
3. Wegańska „ryba” z selera
W okresie Świąt Bożego Narodzenia często nawet osoby jedzące mięso ograniczają je lub rezygnują z jego spożycia, na stole królują dania z ryb. Zupy, ryby smażone oraz pieczone, faszerowane, w zalewach oraz w galaretach stanowią podstawę świątecznych posiłków. Wśród wegan i wegetarian w tym okresie prym wiedzie niepozorne warzywo – seler, ale w wydaniu „rybnym”.
Składniki
Wywar do selera:
– 1½ l wody lub bulionu warzywnego,
– 2 arkusze alg nori,
– 3 łyżki sosu sojowego,
– łyżeczka ziaren kolendry,
– 4 liście laurowe,
– 2 kulki ziela angielskiego.
Pozostałe składniki:
– ok. 800 g selera,
– 5 łyżek siemienia lnianego,
– ok. 100 ml napoju roślinnego,
– bułka tarta,
– 3–4 arkusze glonów nori (w zależności od ilości płatów selera,1 arkusz na 3 płaty),
– olej roślinny,
– przyprawy: sól, pieprz, opcjonalnie pieprz cytrynowy lub ziołowy.
Sposób przygotowania
Seler obrać, przekroić na pół i pokroić w kilkucentymetrowe plastry, w zależności od pożądanej grubości. Plastry selera ułożyć w garnku, dodać podzielone na kawałki 2 arkusze alg nori oraz przyprawy i zalać je bulionem. Gotować aż seler będzie al dente, miękki, ale nie rozpadający się (ok. 10–15 minut). Następnie wyjąć i ostudzić.
Siemię lniane zmielić i zalać napojem roślinnym, dokładnie wymieszać, by tworzył dość gęstą masę. Arkusze nori podzielić na paski tak, by móc owinąć nimi seler (z 1 arkusza ok. 3 płaty selera). Zimny seler doprawić, namoczyć w roztworze z siemieniem, następnie owinąć w najszerszym miejscu plastrem nori i panierować w bułce tartej. Smażyć na rozgrzanym oleju roślinnym z obu stron na złoty kolor.
Przygotowany w ten sposób „filet” można spożyć solo lub wykorzystać jako podstawę innych dań, np. po grecku lub w wegańskiej galarecie. Aby nadać selerowi jeszcze intensywniejszy rybny smak, podczas gotowania można zastąpić glony nori glonami wakame lub kombu.
4. Barszcz na buraczanym zakwasie
Potrawy pojawiające się na świątecznym stole różnią się nieco w zależności od regionu, są jednak takie, które pojawiają się w niemal każdym domu. Jedną z nich jest wigilijny barszcz, podawany często z uszkami.
Składniki
Bulion:
– 1½ l wody,
– 2 marchewki,
– pietruszka,
– ¼ średniego selera,
– ½ białej części pora,
– 4 boczniaki lub garść suszonych grzybów leśnych,
– cebula,
– mały pęczek natki pietruszki,
– 4 łyżki sosu sojowego,
– 2 łyżki oliwy z oliwek,
– przyprawy: sól, pieprz, ziele angielskie, lubczyk, cząber, płatki drożdżowe.
Pozostałe składniki:
– 500 ml zakwasu buraczanego (domowego lub gotowego),
– jabłko,
– przyprawy: sól, pieprz, majeranek.
Sposób przygotowania
Cebulę obrać i przekroić na pół, a następnie przypalić nad ogniem lub na suchej patelni. Marchew i pietruszkę obrać lub dokładnie wyszorować (wtedy nie trzeba obierać) i pokroić na mniejsze części. Seler obrać i przekroić. Warzywa (oprócz pora) oraz grzyby umieścić w garnku, zalać wodą, dodać oliwę, sól i pieprz i powoli gotować. Gdy warzywa będą miękkie, dodać por oraz natkę pietruszki. Gdy por się ugotuje, a bulion będzie się lekko gotować, dodać sos sojowy oraz pozostałe przyprawy. Gotować jeszcze 10–15 minut, doprawić do smaku.
Z gotowego bulionu wyjąć warzywa, przecedzić i gotować na małym ogniu. Dodać zakwas buraczany oraz jabłko obrane i pokrojone w plastry. Doprawić do smaku solą, pieprzem oraz majerankiem. Należy uważać, by barszcz nie zaczął wrzeć, wtedy straci intensywny, czerwony kolor.
Warzywa z bulionu można wykorzystać do przygotowania świątecznej sałatki jarzynowej (z wegańskim majonezem) bądź warzywnego pasztetu.
Czy opłatek jest wegański?
Ważnym elementem wieczerzy wigilijnej jest składanie życzeń i symboliczne przełamanie się opłatkiem z rodziną oraz bliskimi. Czy weganie muszą poszukiwać roślinnej alternatywy dla opłatka? Nie, tradycyjny opłatek składa się tylko z mąki oraz wody – jest to produkt wegański.
