Kwas stearynowy – działanie, dawkowanie, opinie
Dzięki popularności, jaką zdobywają suplementy diety, coraz więcej użytkowników zwraca uwagę na ich pełny skład. Jest to bez wątpienia czynnik warunkujący skuteczność oddziaływania danych produktów na organizm. Substancje pomocnicze składają się na jakość preparatów i istotnie wpływają na stopień przyswajalności i biodostępności. Często wykorzystywanym w tym celu związkiem jest kwas stearynowy i jego pochodne. Mimo swojej powszechności budzi wiele kontrowersji. Ze względu na wywoływane emocje warto przyjrzeć mu się bliżej.
SPIS TREŚCI:
1. Kwas stearynowy – skład
2. Kwas stearynowy – działanie
3. Kwas stearynowy – bezpieczeństwo i dawkowanie
4. Kwas stearynowy – opinie
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Kwas stearynowy – skład
Kwas stearynowy jest związkiem pochodzenia organicznego należącym do grupy kwasów tłuszczowych nasyconych, czyli posiadających w swojej cząsteczce tylko wiązania pojedyncze między wszystkimi atomami węgla. Specyficzna budowa sprawia, że w temperaturze pokojowej zachowuje konsystencję podobną do wosku. Kwas stearynowy to zwyczajny składnik mieszanin zwanych stearynami, występuje również w tłuszczach roślinnych, choć w dużo mniejszym stopniu niż w zwierzęcych, takich jak łój czy smalec (forma estru z glicerolem). Jego znaczne ilości znajdują się również w organizmie ludzkim. Kwas stearynowy w czystej postaci otrzymuje się w wyniku przeprowadzenia rozkładu wspomnianych wcześniej tłuszczów zwierzęcych bądź roślinnych w odpowiednio dostosowanych warunkach – wysokiej temperaturze i ciśnieniu, w obecności katalizatora hydrolitycznego. Kwas stearynowy znaleźć można w czekoladzie, jedna tabliczka dostarcza aż 5 g tego związku, oraz w innych produktach spożywczych lub kosmetykach, lekach i suplementach. Jego pochodne, na przykład sól, zwana stearynianem magnezu, równie często wykorzystywane są podczas produkcji preparatów specjalnego przeznaczenia żywieniowego.
2. Kwas stearynowy – działanie
Zarówno kwas stearynowy, jak i stearynian magnezu znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle. Dzięki swoim silnym właściwościom poślizgowym obie substancje skutecznie zapobiegają stratom wykorzystywanych składników, które bez tego wsparcia zbytnio przylegałyby do urządzeń w wyniku kompresji proszku do formy tabletkowanej. Kwas stearynowy i jego pochodne dodatkowo ułatwiają późniejsze połykanie powstałych preparatów, a w wypadku długiego ich magazynowania przeciwdziałają procesom utleniania substancji aktywnych. Jako lubrykant w minimalnych ilościach dodawane są do cienkich otoczek powlekanych produktów.
Kwas stearynowy jest efektywnym antykoagulantem i emulgatorem, gwarantuje długą trwałość powstałej przy jego udziale emulsji, odpowiednio ją stabilizując.
Sprawdza się również jako składnik kremów oraz pianek nawilżających, chroni skórę przed dodatkową utratą cennej wody. Dodatkowo można przypisać mu funkcję odbudowującą dla tłuszczowej bariery naskórka.
3. Kwas stearynowy – bezpieczeństwo i dawkowanie
Kwas stearynowy ma status określany skrótowo jako GRAS, czyli generally recognised as safe (ang. uważane za bezpieczne). Stearyniany stosowane na tak dużą skalę zawsze muszą spełniać wszelkie restrykcyjne normy, w tym również te przyjęte dla produktów o zastosowaniu medycznym, między innymi opracowane przez USP (Farmakopea Stanów Zjednoczonych). Niezależnie od dowodów naukowych i opinii ekspertów świadczących o braku skutków ubocznych stosowania kwasu stearynowego i stearynianu magnezu wciąż powstają nowe, zwykle mylne informacje na ich temat. W jednej kapsułce zazwyczaj nie znajduje się więcej niż 10 do 20 mg wspomnianych substancji. Bywa, że są to wartości nawet poniżej 1 mg na porcję. Połknięcie w ciągu dnia ponad 20 takich tabletek to nadal jedynie 1% stearynianu magnezu, który dostarczany jest do organizmu z jedzeniem. Jego średnie spożycie przez dorosłe osoby w USA to mniej więcej 7 g w ciągu 24 godzin. Istotna jest informacja, że przy ewentualnym niedoborze kwasu stearynowego w diecie bywa on z powodzeniem syntezowany endogennie, aby utrzymać homeostazę. W organizmie, a dokładniej w wątrobie, bardzo szybko ulega przekształceniu do jednonienasyconego kwasu tłuszczowego z rodziny omega-9, czyli kwasu oleinowego, dzięki czemu nie wpływa na wzrost ilości „złego” cholesterolu LDL i trójglicerydów we krwi.
Jednym z podstawowych zarzutów kierowanych w stronę stearynianów jest to, że po spożyciu tworzą swoistą osłonkę na ścianach jelita cienkiego, zaburzając tym samym wchłanianie. Powierzchnia, na której zachodzi ów proces, jest jednak ogromna i tak minimalna ilość kwasu tłuszczowego nie jest w stanie znacząco jej ograniczyć.
W rzeczywistości kwas stearynowy istotnie przyczynia się do procesu usuwania biofilmu powstałego na skutek działalności bakterii lub grzybów pasożytniczych Candida albicans.
Jedno z badań naukowych z 1990 roku pokazuje, że kwas stearynowy może zakłócać pracę układu immunologicznego. Należy jednak podchodzić do tego sceptycznie, gdyż zastosowana wówczas metodyka budzi dziś pewne zastrzeżenia, a wyniki i warunki, w których je otrzymano, trudno odnieść do życia codziennego. Istnieje potrzeba przeprowadzenia dalszych analiz i badań, by stwierdzić, czy istnieje jakakolwiek korelacja między badaniami.
W świetle aktualnego stanu wiedzy kwas stearynowy wydaje się optymalnym, a zarazem jak najbardziej uzasadnionym rozwiązaniem stosowanym przez przemysł medyczny oraz suplementacyjny.
4. Kwas stearynowy – opinie
Kwas stearynowy to naturalna substancja, którą codziennie przyjmujemy wraz z żywnością w ilościach znacznie przekraczających te wykorzystywane przy produkcji suplementów. Nad bezpieczeństwem produktów czuwają odpowiednie organy rządowe, w tym Główny Inspektor Sanitarny (GIS), który całkowicie zaakceptował wykorzystywanie kwasu stearynowego i stearynianu magnezu w trakcie przebiegu procesów technologicznych.
Kwas stearynowy to zwyczajny składnik komórek ciała i uważanie go za toksyczny nie ma oparcia w racjonalnych dowodach naukowych. Każdy medal ma dwie strony, najważniejsze jest zachowanie zdrowego rozsądku, bo wszystko może być trucizną, a decyduje o tym wyłącznie przyjmowana dawka.
