Kręgozmyk – objawy i leczenie
Kręgosłup mamy tylko jeden, dlatego warto o niego dbać. Nie jest to żadne odkrywcze stwierdzenie – jednak wciąż zapominamy, jak w łatwy sposób może on zostać narażony na występowanie wszelkiego rodzaju patologii, które doprowadzają nie tylko do ograniczenia jego funkcjonalności. Bardzo często choroby kręgosłupa i kręgów przyczyniają się do pogorszenia jakości życia oraz codziennego funkcjonowania. Jednym z takich schorzeń jest kręgozmyk, o którym więcej dowiecie się z poniższego tekstu.
SPIS TREŚCI:
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Kręgozmyk, czy też spondylolisteza, jest chorobą narządu ruchu, która polega na występowaniu niestabilności kręgów kręgosłupa. Mechanizm tej patologii wynika z przemieszczenia (bardzo często określanego jako podwichnięcie) kręgu wraz z całym odcinkiem wyżej leżących kręgów ku przodowi w stosunku do niżej położonych struktur. Stan ten zazwyczaj powoduje całkowitą utratę stabilności kręgosłupa, spadek sprawności chorego, pojawienie się dolegliwości bólowych oraz ewentualne pojawienie się różnych symptomów neurologicznych. Najczęstsza lokalizacja kręgozmyku to odcinek L5-S1.
W praktyce spondylolisteza jest bardzo często mylona z dwoma innymi równie powszechnie występującymi patologiami. Pierwszą z nich jest tyłozmyk, czyli retrospondylolisteza, który jest de facto odwrotnością omawianej przez nas jednostki chorobowej. Oznacza to, że podwichnięcie kręgu odbywa się w tył, a nie w przód. Drugą chorobą jest spondyloliza polegająca na przerwaniu łuku kręgu w miejscu węziny, co nie powoduje zmiany położenia kręgów. Jednak bardzo często ta patologia stanowi swoistą podstawę do rozwoju kręgozmyku.
Aby usystematyzować całość wiedzy na temat kręgozmyku, uczeni wyróżniają cztery postaci tej patologii. Każdy z zaprezentowanych poniżej modeli stanowi jednocześnie odpowiedź na często zadawane pytania dotyczące przyczyn rozwoju tej choroby.
Oto cztery główne typy spondylolistezy:
– typ dysplastyczny – ten model kręgozmyku jest najczęściej spotykany
u dzieci i młodzieży. Jednocześnie stanowi aż 25% wszystkich dolegliwości. Spondylolisteza dysplastyczna polega na wrodzonym niedorozwoju łuków i stawów kręgowych;
– typ urazowy – powstający na skutek bezpośredniego urazu kręgosłupa (np. kontuzji sportowych, wypadków komunikacyjnych) i stanowi stosunkowo rzadką postać kręgozmyku;
– typ węzinowy – jest to kręgozmyk powstały na skutek wcześniejszego przerwania węziny łuku kręgowego (czyli wspomnianej już spondylolizy), co prowadzi do przemieszczenia kręgu. Kręgozmyk ten nazywany jest inaczej istmicznym i stanowi prawie 50% wszystkich odnotowanych przypadków spondylolistez. Najczęściej występuje u pacjentów dorosłych (między 30.
a 40. rokiem życia);
– typ zwyrodnieniowy, nazywany też rzekomym – grupa ta stanowi 20% wszystkich kręgozmyków i jest charakterystyczna dla osób starszych (po 50. roku życia). Mechanizm jego powstawania wiąże się z procesem zmian zwyrodnieniowych stawów kręgosłupa oraz krążka międzykręgowego. Sama choroba rozwija się do pewnego momentu i prowadzi do rozwoju ciasnoty kanału kręgowego.
Oprócz powyższych przyczyn lekarze specjaliści bardzo często wiążą występowanie kręgozmyku z licznymi czynnikami osobniczymi, jak wiek, płeć, rasa, charakter wykonywanej pracy, środowisko zewnętrzne, czynniki genetyczne czy rodzaj uprawianej aktywności fizycznej. W przypadku tej ostatniej grupy dominują dyscypliny, w których występują powtarzające się ruchy ekstensyjne i fleksyjne kręgosłupa (czyli częste i naprzemienne wyprosty oraz zgięcia). Mowa tu o gimnastyce artystycznej, futbolu amerykańskim, jeździe figurowej na łyżwach, podnoszeniu ciężarów, skokach o tyczce i skokach wzwyż, tańcu, wiosłowaniu czy zapasach.
Symptomy kręgozmyku są niejako związane ze stopniem zmian patologicznych w obrębie kręgosłupa. Jednak zanim do nich przejdziemy, skupmy się na typowych objawach, które towarzyszą tej chorobie bez względu na poziom zaawansowania. Mowa tu przede wszystkim
o dolegliwościach bólowych o dwojakim charakterze – miejscowym oraz korzeniowym, który przebiega wzdłuż kończyny dolnej i informuje o występowaniu ucisku na korzeń nerwowy. Kolejnym z objawów jest deformacja okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa bądź innego obszaru tułowia w okolicy występującej patologii. Chorzy bardzo często skarżą się także na zaburzenia czucia o charakterze niedoczulicy.
Przejdźmy więc do poruszonej wcześniej kwestii stopnia zaawansowania zmian w obrębie samego kręgosłupa. Poniższa grafika przedstawia, w jaki sposób możemy określić wielkość obecnego kręgozmyku.
Małe kręgozmyki (czyli Iº, a niekiedy IIº) bardzo rzadko powodują widoczne zmiany w sylwetce pacjenta. W przypadku większego stopnia spondylolistezy dochodzi do pojawienia się zauważalnego uskoku w obrębie linii: wyrostki kolczyste–kość krzyżowa–miednica. Efektami tego są zwisające pośladki oraz zaburzenie chodu. Problemy z lokomocją uwidaczniają się przemieszczaniem na nieco ugiętych kończynach dolnych, które są dodatkowo zrotowane na zewnątrz. Objaw ten określa się jako „chód pajaca”. Pozostając w temacie większych kręgozmyków, warto wspomnieć o jeszcze jednym symptomie.
Chromanie przestankowe typu ogona końskiego jest bez wątpienia typowym objawem neurologicznym, który prowadzi do wyraźnego upośledzenia nie tylko chodu, ale i codziennego funkcjonowania chorego.
Charakterystycznym sygnałem obecności tego symptomu jest pojawienie się dolegliwości bólowych po przejściu niewielkiego dystansu (wynoszącego maksymalnie kilkaset metrów), któremu często towarzyszy osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych. Jedynym rozwiązaniem takiego problemu jest zmiana pozycji w celu „odbarczenia” uciśniętego korzenia nerwowego.
W terapii kręgozmyku wyróżniamy dwa swoiste modele postępowania. Pierwszy z nich ma charakter zachowawczy i odnosi się do spondylolistez o niewielkim stopniu zaawansowania zmian, przypadków z odnotowanym brakiem postępów choroby i objawów neurologicznych oraz niewielkich dolegliwości bólowych w miejscu objętym patologią. W tym postępowaniu należy skupić się na zwalczaniu ostrej fazy choroby – w tym celu stosuje się unieruchomienie pacjenta, terapię farmakologicznymi środkami analgetycznymi i detonizującymi. Następnie po jej ustąpieniu rozpoczynamy rehabilitację i włączamy zaopatrzenie ortopedyczne.
Drugi model terapii odnosi się nie tylko do bardziej zaawansowanych kręgozmyków, ale i wszystkich przypadków, w których dochodzi do znacznego utrudnienia codziennego funkcjonowania. Również nieskuteczne leczenie zachowawcze, które trwa ponad 3 miesiące, stanowi wskazanie do operacji chirurgicznej spondylolistezy. Rodzaj zabiegu jest dobierany
w zależności od wieku pacjenta, stopnia zaawansowania zmian oraz rodzaju dolegliwości bólowych.
Rehabilitacja kręgozmyku jest ukierunkowana przede wszystkim na poprawę możliwości funkcjonalnych i stabilizacyjnych kręgosłupa osoby chorej. Jej głównym zadaniem jest reedukacja posturalna pacjenta. Osiąga się ją przez zastosowanie odpowiednich technik odpowiedzialnych za normalizację dysbalansu mięśniowego dolnych partii kręgosłupa i miednicy. Ponadto bardzo często stosuje się tu ćwiczenia ukierunkowane na wzmocnienie warstwy głębokiej mięśni tułowia, które opowiadają za stabilizację całego ciała.
Warto również dodać, że jeżeli doszło do upośledzenia chodu, to zastosowana fizjoterapia ma na celu odtworzenie prawidłowego wzorca poruszania się. Niejednokrotnie w skład postępowania rehabilitacyjnego wchodzą rozmaite zabiegi fizykalne mające na celu złagodzenie dolegliwości bólowych spowodowanych obecną spondylolistezą.
mgr Maciej Jędrejko
-
-
~Kręgozmyk3 październik 2017
Witam, mam pytanko.. Mam 7mm przesunięcie kręgu L5-S1, ucisk na nerwy co sprawia mi ból i generalnie powoduje dyskomfort w życiu codziennym. Dostałem skierowanie na rehabilitację, ćwiczenia wzmacniające kręgosłup, zabiegi tens oraz laser. O tyle co do jakości wykonywania dwóch ostatnich zabiegów nie mam żadnych przeciwwskazań to do ćwiczeń wykonywanych przez ? Nie wiem czy ta pani ma jakieś pojęcie z dziedziny fizjoterapii, już tak. Przez godzinę forsowałem się na materacu wykonując ćwiczenia typu, ugnij prawą nogę a lewą zataczaj szerokie koła, ułóż się na prawy bog i podciągaj nogi do brzucha, nogi do pionu w pozycji leżącej i podciągać do tego ręce i tego typu ćwiczenia, jak nie koła nogami zataczać to trójkąty albo kwadraty i w lewą stronę i później w prawą. Ma to jakiś sens ? Nie zrobię sobie przez to większego ambarasu ? Wyszedłem cały spocony, zero jakiejkolwiek techniki oddechowej no ale nie wymagam zbyt wiele po nfz. Pytam ponieważ miałem +/- 3h ćwiczeń prywatnie i tam sprawa wyglądała troszeczkę inaczej, pani uświadamiała mnie gdzie znajdują się mięsnie głębokie, proste jak mam je ćwiczyć, że wszystko małymi krokami i generalnie ćwiczenia były o wiele bardziej specjalistyczne przy czym starała się mi uświadomić że nie wszystko przy tym schorzeniu mogę od razu. A tutaj przychodzę, babka nawet nie chciała wyników badań rezonansu, kazała się położyć i wykonywać te same ćwiczenia które wykonywał gościu obok na kolano po wypadku. Musiałem je powtarzać za nim bo Pani X nie chciało się mi tłumaczyć od nowa, poza tym ( później sama powiedziała w trakcie ćwiczeń do mnie ) że nie za bardzo wie co dalej bo ma tyle na głowie itd. itd. Nie mam pretensji, po prostu nie chcę przez jej niewiedzę stracić na zdrowiu. Mam 28 lat i wolałbym chyba ten czasu spożytkować na basen niż na jakieś ćwiczenia których efektów nie jestem pewien. Chciałem się jej podpytać ale raczej nie jest skora do wyjaśniania mi pewnych kwestii więc rehabilitację uważam na razie za nieudaną. Proszę o szybką odpowiedź. Pozdrawiam
-
Maciej Jędrejko3 październik 2017Cóż, trudno mi wypowiadać się na temat warsztatu i sposobu pracy innych osób skoro nie znam dokładnego przypadku oraz nie miałem okazji przebadać pacjenta. Jeżeli nie jesteś przekonany co do obecnej terapii oraz jej skuteczności to nie ma sensu czekać tylko poszukać kogoś innego.
-
~Kręgozmyk3 październik 2017
Właśnie w tym jest problem, Pani która pracuje w tej placówce NFZ nie chciała przeczytać mojego wyniku rezonansu ani nawet nie zapytała co mi jest, szkoda bo nie tego się spodziewałem. Z innej beczki pytanie, jakie ćwiczenia są dla mnie bezpieczne przy użyciu piłki ? Ma ktoś jakiś sprawdzony przepis ? Sam już nie wiem jak mam ćwiczyć i z jaką częstotliwością, nie chce się pytać tej kobiety bo traktuje mnie "taśmowo", dam mu jakieś ćwiczenia niech chłopak poćwiczy w ja czuję że nie jest to właściwe.. miała mnie tego nauczyć rehabilitacja tym czasem macham nogami jak przy problemach z kończynami dolnymi albo jakimś niedowładem zamiast ćwiczyć partie mięśniowe które na prawdę tego potrzebują, mam na myśli mięśnie głębokie, dzwigacze i temu podobne.. jest tego tyle na internecie że głowa boli.. znowu mam wydawać pieniądze na wizyty prywatne ? Może uda się coś zdziałać na własną rękę ? Pozdrawiam
-
Maciej Jędrejko5 październik 2017
No cóż, na temat pracy NFZ lepiej się nie wypowiadać bo szkoda nerwów i każdy wie co jest grane ;). Co do ćwiczeń, ciężko tutaj cokolwiek polecić bo jednak kręgozmyk, podobnie zresztą jak każda wada postawy, wymaga indywidualnego przeanalizowania przypadku. Machanie nogami nie jest jednak bezpodstawne, domyślam się że prawdopodobnie ma to na celu detonizację nadmiernie napiętych struktur mięśniowych i poprawę ograniczonego zakresu ruchomości. Polecam jednak poszukać dobrego fizjoterapeuty prywatnie, najlepiej kogoś kto specjalizuje się w terapii manualnej lub gimnastyki korekcyjnej.
-
~Kręgozmyk5 październik 2017
Ok, dzięki za rady. Szkoda że człowiek opłaca składki i później spotyka coś takiego, nie dziwię się trochę tym kobietą, mają setki podobnych przypadków co miesiąc więc trudno oczekiwać od nich profesjonalizmu tym bardziej że kokosów to one nie zarabiają, tylko że tutaj chodzi o zdrowie, to nie jest katar, nie boli mnie gardło tylko jest to coś przez co już 2 miesiące siedzę w domu i nie zrobiłem nic w tym kierunku za sprawą funduszu, działam na własną rękę. Mam pewne kontakty, ale nie wyobrażam sobie sytuacji kiedy jestem pozostawiony tylko z na łaskę NFZ bo skończył bym na wózku albo pod nożem. Pozdrawiam
-
Maciej Jędrejko9 październik 2017
Życzę powodzenia i mam nadzieję, że wszystko pójdzie w dobrym kierunku!
-
-
~Stan23 październik 2017
Ty nazywasz to machaniem nogami.A właśnie o to chodzi w twojej chorobie.Wzmacniać mięsnie głębokie.Pogadaj spikojnie tą babką Ona Ci powie w czym rzecz i cwićz powtarzając je co najmniej 30 min.dziennie Po 2-3 tygodniach zapomnisz o bólu.Zdrowia źyczę chodz mam ten sam problem.Pozdrawiam
-
~elana195421 grudzień 2017
mó siostrzeniec ma 14 lat i czeka go operacja :lekarze stwierdzili u niego kręgozmyk 3 stopnia chłopak do tej pory grał w piłkę w Stomilu był jednym z najlepszych młodzików napiszcie mi co go czeka? bo on nie wyobraża sobie zycia bez piłki
-
~Mikołaj6 kwiecień 2018
Witam, mam tyłozmyk kręgów L4/L5 i L5/S1 generalnie w niedużym stopniu (3/4mm) i normalnie da się z tym funkcjonować czasami (np. teraz) po jakimś złym dźwignięciu czegoś pojawia się bardzo silny ból w tym odcinku, promieniujący do nóg, wtedy nie jestem w stanie prosto chodzić, schylać się czy siedzieć, tak jakby ucisk na tą część kręgosłupa. Boli mnie nawet jak kaszlę czy kicham. Czy jest jakiś sposób aby ten ból zmniejszyć? jakieś masaże, nastawianie u jakiegoś znachora/kręgarza? może jakiś domowy sposób? Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam
-
Mateusz Fabryka Siły9 kwiecień 2018Zdecydowanie polecam wizytę u fizjoterapeuty, będzie on w stanie, ustalić odpowiednie ćwiczenia, które będą miały na celu wzmocnić odpowiednie struktury mięśniowe, tak aby zmniejszyć dyskomfort.
Specjalista wyznaczy także ćwiczenia, które nie powinny być wykonywane.
Pozdrawiam.
-
-
~Lucy10 luty 2019
Mam spondylolisteze przednia L5 na 8mm że spondyloliza oraz zwężenie przestrzeni Mk L4-L5 i L5-S1. Czy konieczna jest operacja czy wystarczy odpowiednia rehabilitacja?
-
Mateusz Fabryka Siły11 luty 2019
Lucy, tego typu pytania powinnaś zadać bezpośrednio lekarzom specjalistom, którzy na podstawie badań będą w stanie odpowiednio ustalić jakie środki są konieczne. Zasięgnij bezpośredniej opinii specjalistów jednego lub kilku jeżeli chcesz mieć pewność, że podejmujesz odpowiednie działanie.
-
-
~Kasia4 wrzesień 2019
Witam
Moje mam kregozmyk przedni dowiedziałam się o tym w maju tego roku jest przesuniecie kręgu o 6mm do tego mam obustronie przerwanie łuku ,jestem po 2rechabilitacjach biore leki i mało pomagają po całym dniu to jest taki ból kręgosłupa i nóg szczególnie lewej bo czuję taki ucIskrok. Dolacze do tego ze mamną 3lat i mam zwyrodnieniw kręgosłupa RWE kulszowa i przepukline na j.miażdżystym .Czekam na inforacje szukam porady-
~Kazik30 marzec 2020
Witam 3 czerwca 2020 mam mieć zabieg kręgozmyk odcinka L4 L5 moje nogi od stóp do pasa są bezwladne nie mogę chodzić, żadne tabletki przeciw bolowe nie pomagają ,proszę o pomoc co zrobić żeby ograniczyć ból nóg. Pozdrawiam
-
Witam ,w styczniu tego roku stan po stabilizacji śrubami kręgów l3 l4 i segme tus1 po czterech dniach reoperacaz powodu wypadniecia dwóch śrub dalej wypuklina l4/l/spondylolistezal*l5/s1