Znajdź swój rytm
Bez snu nie da się żyć. W tym artykule znajdą się odpowiedzi na popularne pytania – przede wszystkim ile powinien trwać sen oraz na czym polega różnica między rannymi ptaszkami a nocnymi sowami.
SPIS TREŚCI:
1. Co się dzieje w trakcie snu?
5. Rodzaje ludzi: ranny ptaszek i nocna sowa
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Co się dzieje w trakcie snu?
Sen nie jest stanem pasywnym. Wręcz przeciwnie. W trakcie odpoczynku dochodzi do wielu ważnych reakcji w organizmie, bez których trudno jest normalnie funkcjonować. Sen dzieli się na dwie główne fazy – NREM i REM. Podczas pierwszej występują wolne ruchy gałek ocznych, spadają ciśnienie i napięcie mięśniowe. W fazie NREM proces gojenia się ran i regeneracji tkanek zachodzi szybciej. Do krwi uwalniany jest hormon wzrostu. Między innymi dlatego zdrowy sen jest tak bardzo potrzebny dzieciom w okresie wzrostu. W fazie REM rozpoczyna się proces regeneracji układu nerwowego, konsolidacja pamięci i stymulowanie neuronów.
Brak odpowiedniej ilości snu najszybciej objawia się obniżoną koncentracją, mniejszą zdolnością do nauki oraz zaburzeniami pamięci. Mózg bez snu przestaje prawidłowo pracować. Niedosypianie prowadzi do zachwiania równowagi emocjonalnej i psychicznej – występują poczucie bezradności, spadek motywacji do działania, brak apetytu oraz złe samopoczucie. Długotrwałe zaburzenia mogą prowadzić nawet do halucynacji i stanów psychozy. U zwierząt deprywacja snu kończy się często śmiercią. U człowieka odpoczywającego zbyt krótko spadają odporność i wydolność organizmu, co grozi nie tylko nabyciem infekcji wirusowych, ale również rozwojem nowotworów.
Nie można jednoznacznie określić, ile powinien trwać zdrowy sen. Doktor Sean Drummond z uniwersytetu w San Diego udowodnił jednak, że optymalny czas snu mieści się w granicach od 6 do 9 godzin. Wszystko zależne jest od naturalnych predyspozycji każdego człowieka. Bardzo łatwo jednak sprawdzić, czy sen był zdrowy: po przebudzeniu człowiek powinien czuć się dobrze. Zamykające się mimowolnie oczy i brak przytomności świadczą o zbyt krótkiej regeneracji. Ponadto należy dbać o to, by sen był nieprzerywany.
Człowiek jest genetycznie uwarunkowany do tego, by spać, gdy jest ciemno, a wstawać, kiedy robi się jasno. Badania wykazały, że osoby pracujące na nocne zmiany są o wiele bardziej narażone na wystąpienie chorób, np. cukrzycy, miażdżycy i nowotworów. Osoby cierpiące na bezsenność mogą wykorzystać mnóstwo sposobów na regulację rytmu życia. Przede wszystkim przed zaśnięciem należy unikać wpatrywania się w ekrany telewizorów, telefonów czy laptopów. Należy również unikać przesiadywania wieczorami w łóżku. Trzeba oddzielić obszar aktywności od obszaru odpoczynku.
Pomocne w zasypianiu jest delikatne czerwone światło w sypialni. W ciągu dnia lepiej używać jasnego, niebieskiego, które poprawia nastrój. Przed zaśnięciem warto pokusić się o kilka minut ćwiczeń rozciągających. Nie mogą być to intensywne, żwawe ruchy, lecz raczej trening typu joga. Należy dokładnie przewietrzyć pomieszczenie. Zaleca się rezygnację z palenia tuż przed położeniem się do łóżka, gdyż nikotyna ma właściwości pobudzające. Trzeba również unikać obfitych kolacji, by cieszyć się zdrowym snem.
5. Rodzaje ludzi: ranny ptaszek i nocna sowa
Godziny zasypiania i wstawania są kwestią indywidualną. Ludzie dzielą się na ranne ptaszki i nocne sowy. Są za to odpowiedzialne geny. Jak wykazali naukowcy z Uniwersytetu Alberty w Kanadzie, u rannych ptaszków kora mózgowa jest najbardziej aktywna rano. Z upływem dnia wydajność psychiczna i wydajność fizyczna spadają. Z kolei u nocnych sów tuż po przebudzeniu mózg wykazuje najmniejszą aktywność. Szczyt formy przypada dopiero na godzinę 21.00. Co ciekawe, wraz z upływem czasu od wstania z łóżka nocne sowy stają się coraz silniejsze fizycznie, podczas gdy u rannych ptaszków nie ma na tym polu żadnych zmian. Według psychologów ranne ptaszki są mniej zagrożone depresją. Jednak naukowcy przekonują, że to nocne sowy mogą osiągać wyższą wydajność mózgową.
