Opakowania zero waste i reuse – dlaczego warto je wybierać
Marnowanie żywności to poważny problem XXI w. Kiedy na świecie głodują miliony ludzi, inni w tym czasie wyrzucają do kosza owoce, warzywa, mięso czy pieczywo. Na szczęście społeczeństwo jest coraz bardziej świadome i filozofia zero waste cieszy się rosnącą popularnością. Wiele osób szuka konkretnych wskazówek, jak nie marnować żywności i jakich opakowań używać. Każdy, nawet niewielki krok może pomóc w ochronie planety.
SPIS TREŚCI:
2. Marnowanie żywności – przyczyny
3. Opakowania zero waste i reuse – wady i zalety
9. Zero waste w kuchni – pozostałe wskazówki
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Zero waste – co to oznacza
Zero waste to termin pochodzący z języka angielskiego. W dosłownym tłumaczeniu oznacza „zero marnowania”, „zero odpadów”. To styl życia, idea, która ma na celu zmniejszenie ilości generowanych odpadów do minimum. Motywacją do jego stosowania są głównie względy ekonomiczne i etyczne.
Zwolennicy zero waste kierują się w życiu zasadą 5R.
Refuse (odmawiaj) – nieprzyjmowanie zbędnych odpadów, np. darmowych gadżetów, dodatkowych opakowań, ulotek reklamowych.
Reduce (ograniczaj) – ograniczenie konsumpcji i niepotrzebnych produktów, które mogą szybko stać się odpadami; świadome kupowanie.
Reuse (wykorzystaj ponownie) – znalezienie ponownego zastosowania dla już nabytych rzeczy lub oddanie ich, np. osobom potrzebującym.
Recycle (recyklinguj) – segregacja śmieci, poddanie odpadów procesowi recyklingu, a także zakup produktów pochodzących z odzyskanych surowców.
Rot (kompostuj) – utylizacja surowców podlegających rozkładowi. Kompost może być wykorzystany w rolnictwie i ogrodnictwie zamiast np. sztucznych pestycydów.
2. Marnowanie żywności – przyczyny
Z problemem marnowania żywności boryka się większość państw świata, a w szczególności kraje wysoko rozwinięte. Idea zero waste jest popularna. Społeczeństwo staje się coraz bardziej świadome i wiele osób chce zatroszczyć się o dobro planety. Skąd biorą się więc tak duże straty żywności? Przyczyn można doszukiwać się na każdym etapie łańcucha żywnościowego. Pierwszy z nich to produkcja, do głównych powodów strat żywności należą tutaj uszkodzenia spowodowane przez owady, gryzonie czy klęski żywiołowe (m.in. powodzie, susze).
Straty powstają również w wyniku błędów, zarówno ludzi, jak i maszyn. Wytworzony wówczas produkt nie spełnia wymagań producenta i konsumenta. Marnowanie żywności ma także miejsce podczas przetwórstwa i transportu. W obrocie detalicznym do głównych przyczyn strat zalicza się nadmierne zapasy towaru w magazynie. Ostatni etap to błędy konsumenta, czyli m.in. kupowanie zbyt wielu produktów, nieplanowanie posiłków, niewłaściwe gospodarowanie resztkami.
Do pozostałych czynników, które mają największy wpływ na ilość marnowanej żywności, należą wielkość gospodarstwa domowego (zazwyczaj im większa liczba członków rodziny, tym mniejsze straty) oraz kwestie społeczne i finansowe.
3. Opakowania zero waste i reuse – wady i zalety
Właściwym krokiem w kierunku szerzenia idei zero waste jest używanie opakowań zero waste i reuse, które mogą być wykorzystane wielokrotnie. Chronią towar przed uszkodzeniem w trakcie transportu i przechowywania. Są też bardziej ekonomiczne niż np. plastikowe. Ponadto stają się „modne”, więc produkty w nie zapakowane mogą być chętniej i częściej wybierane przez konsumentów.
Mimo licznych zalet mają też wady – najczęściej są wykonane ze szkła lub wtórnie wykorzystanych papierów, kartonów, gazet. Takie opakowania są mniej odporne na uszkodzenia i warunki pogodowe. Niekiedy mogą słabo zabezpieczać przed wnikaniem do żywności zapachów lub drobnoustrojów. Czasem bywają też mniej wygodne w użyciu. Niemniej jednak opakowania zero waste i reuse powinny być chętniej wybierane przez konsumentów, m.in. w celu ochrony środowiska.
4. Butelka na wodę
Jednorazowe butelki PET nie nadają się do ponownego użycia. Najlepiej więc zaopatrzyć się w butelkę wielokrotnego użytku, np. ze stali lub szkła, ewentualnie z tworzywa sztucznego wolnego od bisfenolu A (BPA). Jeżeli woda kranowa jest przebadana i bezpieczna, można po nią sięgać. Czasem warto też skorzystać z filtrów (np. z dodatkiem magnezu czy wapnia).
5. Lunchboxy i gotowe dania
Planowanie i przygotowywanie posiłków na kolejny dzień to bez wątpienia ważny nawyk. Warto pamiętać nie tylko o odpowiednich składnikach dania, ale także o jego właściwym zapakowaniu. Świetnie sprawdzą się pojemniki hermetyczne wykonane ze stali nierdzewnej lub innego materiału dopuszczonego do kontaktu z żywnością. Ważne, aby pudełko było wolne od BPA. Gotowe dania można również przechowywać w słoikach lub je zawekować. Niektóre restauracje czy cateringi dietetyczne oferują takie dania, wówczas zwrotowi podlegają słoik, uszczelka i etykieta.
6. Sztućce, naczynia i słomki
Marnowaniu żywności sprzyjają różnego rodzaju imprezy i święta. Często korzysta się wtedy z plastikowych sztućców, naczyń i słomek. Do ich produkcji zużywa się ogromne ilości wody, dlatego powoli znikają ze sklepowych półek. Podczas imprez warto skorzystać z naczyń i sztućców wykonanych z materiałów biodegradowalnych. Ze słomek można całkowicie zrezygnować lub użyć tych wykonanych z makaronu, słomy, metalu czy bambusa. Warto też mieć pod ręką materiałową chusteczkę, którą można wyprać po użyciu.
7. Kubek na wynos
Niektórym trudno wyobrazić sobie życie bez kawy, wiele osób zamawia ją regularnie na wynos, np. przed pracą. Dobrze więc mieć przy sobie kubek wielokrotnego użytku. Jest to bardzo ważne dla środowiska. Niektóre kawiarnie oferują zniżkę na kawę dla osób, które przyjdą z własnym kubkiem.
8. Torba na zakupy
Torebki foliowe są najczęściej wykorzystywane do pakowania zakupów. Ich produkcja jest tania, ale rozkład może trwać nawet 500 lat! To toksyczne zagrożenie dla każdego organizmu. Rozwiązaniem tego problemu są torby wielokrotnego użytku, które warto zawsze mieć przy sobie. Niektóre siatki można zwinąć i przyczepić do kluczy lub damskiej torebki.
Alternatywą dla takiej torby mogą być papierowe kartony znajdujące się w marketach. Do pakowania warzyw, owoców czy pieczywa można wykorzystać woreczki z materiału. Świetnie sprawdzą się również do różnego rodzaju sypkich produktów kupowanych na wagę, jak kasze, makarony, ryż czy bakalie. Po powrocie do domu należy przesypać je do szczelnych słoików.
9. Zero waste w kuchni – pozostałe wskazówki
Opakowania zero waste i reuse to ważny element dbania o środowisko. Co jeszcze można zrobić, aby zmniejszyć ilość odpadów?
Tworzenie listy zakupów i planowanie posiłków – wiele decyzji zakupowych jest podejmowanych w sposób nagły i nieprzemyślany. Świadome kupowanie artykułów spożywczych pozwoli ograniczyć marnowanie żywności podczas gotowania i przechowywania produktów.
Kreatywność w kuchni – warto nauczyć się odpowiednio wykorzystywać resztki produktów, które zalegają w lodówce. Z większości z nich można przyrządzić jednogarnkowe danie czy sałatkę. Czerstwy chleb można zamienić w grzanki lub zapiekanki, a ziemniaki z obiadu wykorzystać do przygotowania kopytek. Nie należy zapominać o mrożeniu produktów. Mrożonki są tak samo wartościowe pod względem wartości odżywczej jak produkty świeże.
Dzielenie się z innymi – jedzeniem można się podzielić z sąsiadem, kolegą z pracy lub oddać je do jadłodzielni. To miejsce, w którym można zostawić wiele produktów żywnościowych (z wyjątkiem surowego mięsa, jajek i niepasteryzowanego mleka). Z jadłodzielni korzystają osoby starsze, samotne lub bezdomne. Główne cele to w tym przypadku ograniczenie marnowania żywności i pomoc osobom potrzebującym.
10. Podsumowanie
Warto przyjrzeć się bliżej idei zero waste i tworzyć świat bez odpadów. Jednym z kroków jest używanie opakowań zero waste i reuse, które chronią przed szkodliwymi zanieczyszczeniami oraz pomagają dbać o środowisko i zdrowie.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Chalak A. et al., The Determinants of Household Food Waste Generation and its Associated Caloric and Nutrient Losses: The Case of Lebanon, „PLoS One” 2019, 14(12), epub.
Conrad Z. et al., Relationship between food waste, diet quality, and environmental sustainability, „PLoS One” 2019, 13(4), epub.
Prescott M.P. et al., Healthy Planet, Healthy Youth: A Food Systems Education and Promotion Intervention to Improve Adolescent Diet Quality and Reduce Food Waste, „Nutrients” 2019, 11(8), 1869.
Stępnicka N., Foodsharing a bezpieczeństwo ekologiczne i żywnościowe państwa z uwzględnieniem przykładu jadłodzielni, „Intercathedra” 2019, 3(40), 271–277.
